17-08-2025

Wat gebeurt hier eigenlijk?

Op je elektriciteits- en gasfactuur staat een basisprijs voor de energie zelf.

Daarbovenop komen allerlei netkosten, bijdragen, heffingen en taksen: Bijvoorbeeld de bijdrage voor groene stroom, de federale bijdrage, accijnzen, enzovoort.

En dan… rekent de overheid BTW over het totaalbedrag.

Dus niet alleen over de energieprijs zelf, maar ook over de heffingen en taksen. Met andere woorden: Je betaalt belasting op belasting.

Hoe ziet dat er in cijfers uit?

Een concreet voorbeeld (fictieve, maar realistische cijfers voor een maandfactuur)

Energieprijs: 100

Netkosten: 30

Heffingen & bijdragen: 20

Subtotaal vóór BTW: 150

Btw 6%: 9 (op het volledige bedrag)

Van die 9% btw wordt dus 3 berekend over heffingen en taksen die al belastingen zijn.

Dat lijkt klein, maar op jaarbasis (en over miljoenen gezinnen) gaat dit over honderden miljoenen euro extra belastingopbrengst.

De BTW-richtlijn van de Europese Unie stelt dat BTW alleen mag worden geheven op de vergoeding voor geleverde goederen of diensten.

Heffingen en taksen zijn geen goederen of diensten, maar verplichte betalingen aan de staat.

Dat maakt het juridisch zeer discutabel dat Belgie toch BTW berekent over deze bedragen.

Verschillende juristen en consumentenorganisaties hebben dit al onwettig genoemd, maar er is geen enkele politieke wil om dit te veranderen.

Waarom?

Omdat het om gratis extra inkomsten gaat. Inkomsten die grotendeels onder de radar blijven voor de gemiddelde burger.

Waarom het moreel onhoudbaar is

1. Dubbele belasting: Je betaalt tweemaal belasting op dezelfde onderliggende kosten.
2. Geen tegenprestatie: Je krijgt er niets extra voor, behalve een hogere factuur.
3. Disproportioneel effect: Lagere inkomens besteden een groter deel van hun budget aan energie, dus deze belasting treft hen het hardst.
4. Stiekeme prijsopdrijving: In periodes van energiecrisis loopt dit extra bedrag fors op, zonder dat de overheid daar actief verantwoording over aflegt.

De praktische gevolgen

Een gemiddeld gezin kan jaarlijks 50 tot 150 extra betalen aan BTW over taksen, afhankelijk van verbruik en tarieven.

Op nationaal niveau kan dit oplopen tot enkele honderden miljoenen euro per jaar voor de staatskas.

Omdat de meeste mensen zich hier niet bewust van zijn, is er nauwelijks publieke druk om dit af te schaffen.

BTW heffen op andere belastingen is strijdig met het basisprincipe dat BTW enkel verschuldigd is op een dienst of levering.

Het is een politiek stilzwijgend akkoord: Niemand durft eraan te komen, want het levert te veel op.

Andere landen hebben dit systeem volledig afgeschaft, of passen BTW toe voor de taksen worden opgeteld.

In Belgie blijft het echter ongemoeid, ook na de energiecrisis van 2022-2023, toen gezinnen al recordbedragen betaalden.

Conclusie

De BTW op heffingen en taksen is een van die onzichtbare sluipbelastingen die jaarlijks miljarden opleveren, zonder dat de meeste mensen het doorhebben.

Het is juridisch betwistbaar en moreel onhoudbaar, maar financieel te verleidelijk voor een overheid die elk jaar tientallen miljarden tekortkomt.

Wie dit doorziet, weet: dit is niet gewoon belasting innen, dit is belasting stapelen.